Οι Ηλίθιοι» είναι μια κωμωδία με στοιχεία ανατρεπτικής φάρσας που ανατέμνει το ζήτημα της ηθελημένης άγνοιας και της προκατάληψης. Σχολιάζει το γεγονός του πώς οι εξουσίες παράγουν τις προκαταλήψεις προκειμένου να χειραγωγήσουν τις μάζες.
Είναι μια πολιτική κωμωδία που έχει την απλή φόρμα του παραμυθιού και της αυθόρμητης κωμωδίας, με ένα θέμα όμως, η βάση του οποίου, είναι η χειραγώγηση της γνώσης και της μόρφωσης από την εξουσία. Μια απλή ιστορία, σχεδόν σαν βιβλική παραβολή, που δείχνει ότι η αγάπη προς τον Άνθρωπο και την Γνώση, «έξω τον φόβο βάλλει».
Το Κουλιέτσνικοφ, όπου διεξάγεται η ιστορία του έργου, είναι ένα χωριό του οποίου οι κάτοικοι χειραγωγούνται εξαιτίας της άγνοιας και του φόβου τους. Η ηλιθιότητα των κατοίκων οφείλεται στην ενοχή, τον φόβο και την υποταγή σε κάποιο τύραννο. Το χωριό αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί σύμβολο της εποχής μας, μιας εποχής προκαταλήψεων, δεισιδαιμονιών που πηγάζουν από την απαιδευσία και τη μεροληψία.
Το Κουλιέντσικοφ ήταν ένα χωριό ηλιθίων, καταδικασμένο στην απαιδευσία. Πόσα ακόμη ,όμως, «Κουλιέντσικοφ» υπάρχουν εκεί έξω…;
Το έργο διατηρεί τη διαχρονικότητά του και παραμένει επίκαιρο, όσο τουλάχιστον υπάρχουν εξουσίες που βασίζονται πάνω στο φόβο και την πλήρη απάρνηση της σκέψης και της λογικής.
Ας ελπίσουμε πως θα συνειδητοποιήσουμε, όπως ο ήρωας του έργου, ότι μόνο η παιδεία και η αγάπη μας θωρακίζουν απέναντι σε κάθε έναν που έχει συμφέρον να μας κρατά «ηλίθιους».
Μαρκοπούλου Λίνα
Φιλόλογος, ΓΕΛ ΣΥΡΟΥ