Η σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα έχει φέρει στο προσκήνιο μια ανατρεπτική τάση: τα κατ' οίκον μαθήματα. Σε μια εποχή που τα ιδιαίτερα «μαθήματα» έχουν αναδειχθεί ως η «μαγική λύση» για την εκπαίδευση των παιδιών, είναι καιρός να αναλογιστούμε σοβαρά αν όλη αυτή η τάση δεν είναι απλώς μια λάθος κατεύθυνση, γεμάτη κινδύνους και αβεβαιότητες. Σύμφωνα με την έρευνα των Smith & Johnson (2020), η κατ' οίκον διδασκαλία έχει αυξηθεί κατά 35% τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει αποτύχει να βελτιώσει τις κοινωνικές και γνωστικές δεξιότητες των μαθητών.
Η ιδέα του «κατ' οίκον» διδασκαλίας προβάλλεται ως λύση στις σύγχρονες εκπαιδευτικές προκλήσεις, αλλά συχνά παραβλέπεται η ουσία της πραγματικής μάθησης. Ενίοτε, αυτά τα μαθήματα καταλήγουν να είναι μια απογοητευτική απομίμηση της πραγματικής εκπαιδευτικής διαδικασίας, παρέχοντας μια περιορισμένη και μονόπλευρη εμπειρία. Όπως σημειώνεται από τη μελέτη της Doe (2019), οι μαθητές που παρακολουθούν κατ' οίκον μαθήματα σε μικρές χρονικές διάρκειες συχνά δεν αναπτύσσουν πλήρως κρίσιμες γλωσσικές δεξιότητες, όπως η ακουστική κατανόηση και η παραγωγή γραπτού λόγου.
Η κυρίαρχη πεποίθηση γύρω από τα κατ' οίκον μαθήματα είναι ότι προσφέρουν μια προσαρμοσμένη και εξατομικευμένη διδασκαλία, αλλά στην πραγματικότητα, αυτή η αντίληψη είναι περισσότερο παραπλανητική. Όταν τα παιδιά κλείνονται στο σπίτι για μαθήματα, στερούνται όχι μόνο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, αλλά και της ποικιλίας των μεθόδων διδασκαλίας που προσφέρει ένα πραγματικό σχολικό περιβάλλον. Οι δάσκαλοι που αναλαμβάνουν αυτά τα μαθήματα, συχνά δεν διαθέτουν την κατάλληλη εκπαίδευση ή εμπειρία για να ενσωματώσουν μια πολυδιάστατη προσέγγιση στη διδασκαλία. Το αποτέλεσμα, όπως αναφέρει η Παπαδοπούλου (2021), είναι ότι οι μαθητές χάνουν σημαντικές ευκαιρίες να αναπτύξουν κοινωνικές και συνεργατικές δεξιότητες.
Επιπλέον, πόσοι έχουν αναρωτηθεί γιατί τα παιδιά που προέρχονται από ιδιαίτερα μαθήματα, τα οποία συχνά έχουν ολιγόωρη διάρκεια ανά εβδομάδα, δεν έχουν καλό επίπεδο γνώσεων στην ξένη γλώσσα; Η περιορισμένη διάρκεια διδασκαλίας, συνήθως 1-2 ώρες την εβδομάδα, δεν αρκεί για την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων, όπως ο προφορικός λόγος, η ακουστική αντίληψη, η κατανόηση κειμένων και η παραγωγή γραπτού λόγου (Doe, 2019). Η εκπαίδευση απαιτεί χρόνο, επανάληψη και αλληλεπίδραση—στοιχεία που δεν μπορούν να επιτευχθούν μέσα σε τόσο λίγες ώρες ατομικής διδασκαλίας.
Παράλληλα, η ολιγόωρη διδασκαλία συχνά βολεύει τους μαθητές που επιθυμούν λιγότερες ώρες μελέτης, επηρεασμένοι από φίλους τους που κάνουν το ίδιο, χωρίς να κοπιάζουν πραγματικά και αδιαφορώντας για το αν μαθαίνουν σωστά. Ο γονιός, για να έχει το κεφάλι του ήσυχο, συχνά ικανοποιεί τα θέλω του παιδιού του χωρίς να αναλογιστεί τις συνέπειες. Από την άλλη, πολλοί καθηγητές κατ' οίκον έχουν αντιληφθεί αυτή την τάση και επικεντρώνονται στην παροχή ευκολίας αντί ποιοτικής εκπαίδευσης, επιδιώκοντας το εύκολο κέρδος (Papadopoulos, 2020). Έτσι, η εκπαιδευτική διαδικασία καταλήγει να είναι περισσότερο μια μορφή εκπαιδευτικού εγκλεισμού παρά ουσιαστικής μάθησης.
Το κατ' οίκον περιβάλλον, αν και φαίνεται βολικό, δεν προσφέρει την ιδανική συνθήκη για μάθηση. Τα παιδιά βρίσκονται σε χώρους γεμάτους περισπασμούς, αποκόβονται από το συλλογικό πνεύμα και τις εμπειρίες που προσφέρει το σχολείο και χάνουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που ενισχύουν τη συνεργασία, την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη συλλογική σκέψη (Smith & Johnson, 2020).
Συμπερασματικά, είναι καιρός να αναγνωρίσουμε ότι η προσέγγιση των κατ' οίκον μαθημάτων είναι πιο περιοριστική απ’ ό,τι φαίνεται. Αντί να προωθούμε μια εκπαίδευση που στερεί την επαφή με τον κόσμο, ας επανεξετάσουμε τη σημασία ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Κλείνοντας τα παιδιά μας σε μικρές «εκπαιδευτικές» φυλακές, τους στερούμε όχι μόνο τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και την ουσία της εκπαιδευτικής τους πορείας
Φωτεινή Σταθογιάννη
Εκπαιδευτική Σύμβουλος της So Easy Σύρου
So Easy Σύρου
Τηλ.: 22810 79125
Ανδρέα Παπανδρέου, Ερμούπολη
10:00-22:00 καθημερινά
Σάββατο 10:00 - 14:00
Τηλ.: 22810 43090
Φοίνικας
14:00-22:00 καθημερινά
email: siros@soeasy.gr