Γνώμες

ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ, ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΘΕΟ-ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ

Γνώμες 21/07/2024 12:42
ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ, ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΘΕΟ-ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ

Η Μαρία η Μαγδαληνή, όπως και το όνομα της άλλωστε επισημαίνει, καταγόταν από τα Μάγδαλα, μια κωμόπολη κείμενη στα δυτικά της λίμνης Γεννησαρέτ. Δεν υπάρχει πληροφορία ότι ήταν παντρεμένη (ή εν χηρεία) και δεν πρέπει να ήταν, αφού οι παντρεμένες τότε γυναίκες έφεραν ως διακριτικό το όνομα του συζύγου τους, όπως π.χ.: Ιωάννα του Χουζά, Μαρία του Ιακώβου, Μαρία του Κλωπά κ.λπ. Γνωρίζουμε πως ακολουθούσε τον Ιησού μαζί με αρκετές άλλες γυναίκες, που είχαν θεραπευτεί από ασθένειες και βάσανα και πνεύματα πονηρά, και οι οποίες τον υπηρετούσαν από τα υπάρχοντά τους (Λουκ. 8,1-3). Εδώ φαίνεται εξάλλου η ισοτιμία που εφάρμοζε ο Ιησούς μεταξύ ανδρών και γυναικών, την οποία και ο Παύλος βεβαιώνει, όταν γράφει πως «δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Ιουδαίων και Ελλήνων (Εθνικών), δούλων και ελεύθερων, ανδρών και γυναικών, διότι εν Χριστώ είμαστε όλοι ένα» (Γαλ. 3,28).

Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο εμφανίζεται μαζί με άλλες γυναίκες να κατευθύνονται, βαθειά χαράματα Κυριακής, στον τάφο του Ιησού για να μυρώσουν το ένδοξο νεκρό σώμα. Διασώζεται στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο και ο διάλογος του αναστημένου Χριστού ειδικά με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, την οποία ο Θεάνθρωπος σταματάει όταν εκείνη επιχειρεί να τον αγγίξει, με τα λόγια: «Μη μου άπτου» [Δηλαδή, ‘μη με αγγίζεις’, διότι όλοι από εδώ και πέρα θα πρέπει να συνηθίσετε να με νοιώθετε κοντά σας με την πίστη στην Θεότητά μου, αφού μετά την Ανάληψή μου δεν θα με έχετε σωματικά μαζί σας] (βλ. Ιω. 20,16-17).

Η Παράδοση της Εκκλησίας διασώζει ότι υπήρξε και έμεινε στη ζωή της παρθένος, ότι έδρασε ως κήρυκας και μάρτυρας του Χριστού στη Ρώμη, την Παλαιστίνη, τη Μασσαλία, την Αίγυπτο, τη Συρία, τη Φοινίκη, και τελικά στην Έφεσο, πλάι στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπου και κοιμήθηκε. Η υπόθεση ότι ήταν ιερόδουλη πέφτει στο κενό, διότι κανένα στοιχείο από τη ζωή της δεν υπονοεί κάτι τέτοιο. Η παρεξήγηση ξεκίνησε όταν ταυτίστηκε στο παρελθόν, από λάθος ερμηνεία στη Δύση, η μοιχαλίδα ίσως γυναίκα που άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού στην οικία του Σίμωνα του Φαρισαίου, με τη Μαρία τη Μαγδαληνή (Λουκ. 7,36-50). Στα Ευαγγέλια όμως δεν φαίνεται πουθενά μια τέτοια σύνδεση.

Στο μυθιστόρημα ‘Κώδικας Ντα Βίντσι’ παρουσιάζεται ως γνωστόν ο Ιησούς όχι μόνο να είναι ζευγάρι με τη Μαγδαληνή, αλλά να έχουν μαζί και παιδιά και όλοι να έχουν φυγαδευτεί στη Γαλλία, όπου απόγονοί τους υπάρχουν υποτίθεται μέχρι και σήμερα. Αυτή η αναφορά εφευρέθηκε για να στηριχθούν και αναδειχθούν περισσότερο οι γαλαζοαίματοι κύκλοι της Ευρώπης, αφού παρουσιάζονται οι αριστοκράτες να διαθέτουν και αίμα θεϊκό, όπως είναι το αίμα του Ιησού. Τι ισχύει όμως πραγματικά; Ήταν ο Ιησούς έγγαμος; Σίγουρο είναι ότι δεν ήταν!!! Δεν υπάρχει κάποιο ιστορικό στοιχείο και πηγή που να ισχυρίζεται κάτι τέτοιο.

Αντίθετα, αν και η παρθενία ήταν εξαίρεση στους Ιουδαίους, πολλοί παρέμεναν κατά Θεόν άγαμοι για να ασχοληθούν με θεολογικές σπουδές: οι Εσσαίοι και Θεραπευτές ήσαν άγαμοι, διάφοροι προφήτες στην έρημο ήσαν άγαμοι (όπως αναφέρει και ο ιστορικός Ιώσηπος), ο Ιωάννης ο Βαπτιστής παρέμεινε όλη του τη ζωή ανύπαντρος, αλλά και ο απόστολος Παύλος το ίδιο αφιερωμένος. Δεν στηρίζεται επομένως η κοινωνική αναγκαιότητα, όπως γράφει ο Dan Brown, για έγγαμη ζωή όλων των Ιουδαίων. Εάν ο Χριστός ήταν παντρεμένος, δεν υπήρχε λόγος να το αποκρύψουν οι ευαγγελιστές και ο απ. Παύλος, διότι ούτε σχέδιο υπήρχε απόκρυψης στοιχείων και λεπτομερειών της ζωής του Χριστού (αφού άλλωστε κήρυττε πάντα ανοιχτά και δημόσια), ούτε απαγορευόταν στην πρωτοχριστιανική Εκκλησία να παντρεύονται οι ιερείς και προφήτες.

Ο συγγραφέας του Κώδικα παρουσιάζει τη Μαγδαληνή πως ήταν δήθεν το Ιερό Θηλυκό, που οι άντρες ιερείς και η ίδια η Εκκλησία απομάκρυναν από τα πράγματα, λόγω εξουσίας, και στη θέση του τοποθέτησε υποτίθεται η εκκλησία τον απόστολο Πέτρο ως πρωτοκορυφαίο απόστολο. Αν διαβάσουμε όμως προσεκτικά τα γνωστικά κείμενα στα οποία βασίζεται ο Brown (αντιεκκλησιαστικά βιβλία), εκεί η θέση της γυναίκας είναι πολύ κατώτερη του άντρα, ενώ στην Εκκλησία η γυναίκα παρέμεινε ισότιμη στο γάμο της με τον σύζυγό της, ονομάζεται και έγινε «κυρία» και δεν παρέμεινε «θηλυκό», όπως σε πολυθεϊστικές κοινωνίες που είχε το ρόλο ‘θείας ιερόδουλης’, για χάρη και πάλι των ανδρών. Έτσι, στο γνωστικό π.χ. «ευαγγέλιο του Θωμά» τα ανθρώπινα φύλα πρέπει να εξισωθούν και να καταργηθούν για να εισέλθουν οι άνθρωποι στη βασιλεία του Θεού. Διότι λέγει: «όταν κάνετε τα δύο ένα …… και το αρσενικό και το θηλυκό τα κάνετε ένα, ώστε το αρσενικό να μην είναι αρσενικό και το θηλυκό να μην είναι θηλυκό …. τότε θα εισέλθετε (στη βασιλεία)» (Απόκρ. Χριστ. Κείμ. Α΄, σελ. 309). Το πνεύμα, στα απόκρυφα αυτά κείμενα, βρίσκεται σε έχθρα προς την ύλη και υπάρχει μεταφυσική αντίθεση μεταξύ πνεύματος και σώματος. Ο κόσμος και τα υλικά χαρακτηρίζονται ως ‘πτώματα’ και διακρίνονται οι εσωτερικοί χριστιανοί (μύστες) από τους επιφανειακούς (πλατειές μάζες). Υπάρχει και η αντιφεμινιστική διδασκαλία, σύμφωνα με την οποία ΜΟΝΟ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΑΝΤΡΕΣ ΘΑ ΜΠΟΥΝ ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (βλ. ‘Απόκρυφα χριστιανικά κείμενα Α΄, Απόκρυφα Ευαγγέλια’, Ιωάννη Καραβιδόπουλου, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλ. 2006).

Τέλος, στο γνωστικό «ευαγγέλιο της Μαρίας» (όχι εκκλησιαστικό βιβλίο), όταν η Μαρία η Μαγδαληνή πήρε το λόγο, μετά τη μεγάλη διστακτικότητα των μαθητών Του να κηρύξουν στα έθνη, τους τόνισε το φρόνημα και ζήτησε να έχουν ελπίδα στη Χάρη Του. ‘ΑΥΤΟΣ ΜΑΣ ΕΚΑΝΕ ΓΕΝΝΑΙΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ’ κατέληξε η Μαρία, συμπεριλαμβάνοντας προφανώς σ’ αυτό και τον εαυτόν της, σύμφωνα με τη γνωστική αντίληψη ότι η γυναίκα πρέπει να γίνει άντρας για να εισέλθει στη βασιλεία του Θεού. Αυτό γιατί στην αρχαιότητα ουδείς είχε την αντίληψη ότι ο άντρας και η γυναίκα είναι τα δύο ισότιμα φύλα που αποτελούν την έννοια άνθρωπος (όπως δεχόμαστε σήμερα και όπως δέχεται και η Εκκλησία), αλλά πίστευαν πως ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΉΣΑΝ ΑΤΕΛΕΙΣ ΑΝΔΡΕΣ, ΠΟΥ ΈΠΡΕΠΕ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ. Όταν λοιπόν οι γυναίκες γίνουν άνδρες, σύμφωνα με το κείμενο, αλλά και το απόκρυφο «Ευαγγέλιο του Θωμά», τότε θα κερδίσουν την αιώνια ζωή (βλ. και Bart D. Ehrman, «Πέτρος, Παύλος & Μαρία Μαγδαληνή - Η αλήθεια πίσω από το μύθο», εκδ. Μοντέρνοι Καιροί, Αθ. 2008).

Κλείνοντας, ας αναφέρουμε μόνο ότι το άφθαρτο (με τη Xάρη του Θεού) χέρι της Μαρίας της Μαγδαληνής φυλάσσεται στο Άγιο Όρος, στη Μονή της Σιμωνόπετρας, ότι ευωδιάζει και διατηρείται ακέραιο στους αιώνες. Το γεγονός, όχι μόνο δεν παύει να είναι μια θαυματουργική απόδειξη για την αγιότητα της Μαγδαληνής, αλλά πιστοποιεί και την ανάσταση των νεκρών που θα συμβεί στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, όπως και τα διατηρηθέντα, Xάριτι θεία, άφθορα ολόκληρα σώματα πολλών αγίων, από την αρχή των χριστιανικών χρόνων, προμηνύουν. Η εκκλησία μας, τέλος, τιμά την Μαρία τη Μαγδαληνή ως ισαπόστολο και Μυροφόρο και γιορτάζει τη μνήμη της στις 22 Ιουλίου και στις 4 Μαΐου, ημέρα ανακομιδής (δηλ. μεταφοράς) των λειψάνων της. Επίσης την συνεορτάζει μαζί με τις άλλες Μυροφόρες Άγιες Γυναίκες, την τρίτη Κυρια­κή μετά το Πάσχα, που ονομάζεται Κυριακή των Μυροφόρων.

 

ΒΛΕΠΕ:

1.Μιχαήλ Χούλη, «Η αλήθεια για τον Κώδικα ντα Βίντσι», περιοδικό Διάλογος, τ. 42, Αθ. 2005

2.Μιχαήλ Χούλη, «Ιησούς, ο Χριστός», Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, εκδ. Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, 2006