Μιλούσες στο τηλέφωνο χθες με τον αγαπημένο εξάδελφό σου που ζει στη Βοστώνη των Η.Π.Α τα τελευταία 30 χρόνια και πάνω στην κουβέντα για την ελληνική κρίση και τα μνημόνια, “πιάνεις” το ΤΑΙΠΕΔ. Τυχαία λοιπόν σου αναφέρει ότι τα αεροδρόμια “στο Αμέρικα” είναι όλα δημόσια. Ομολογείς πως δεν το΄ξερες. Ο ξάδερφος δεν είναι ειδικός στα αεροδρόμια, αρχιτέκτονας είναι, και αναρωτιέσαι μήπως λαθεύει.. Σκέφτεσαι, μα είναι δυνατό, παντού τα αεροδρόμια να είναι δημόσια και εμάς να μας ζητούν να τα ιδιωτικοποιήσουμε; Και η προηγούμενη κυβέρνηση να το κάνει με ιδιαίτερη προθυμία; Ψάχνεις μετά στο διαδίκτυο και επιβεβαιώνεις πανηγυρικά ότι ο Τάκης, ο Βοστωνέζος ξάδελφος είχε απόλυτο δίκιο. Υπάρχει μάλιστα και ένα ενδιαφέρον άρθρο του Πέτρου Τσαγκάρη, που έχει αναρτηθεί στο iskra, το οποίο και συνιστάς ανεπιφύλαχτα να διαβάσει όποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα. Από την προσωπική έρευνα που έκανες προκύπτει ότι μόνο ένα 11% των ευρωπαϊκών αεροδρομίων είναι ιδιωτικοποιημένα (το ανωτέρω άρθρο αναφέρει 9%), ενώ στις ΗΠΑ και τον Καναδά, ποσοστό δεν υπάρχει (μόνο ένα αεροδρόμιο είναι ιδιωτικοποιημένο).

Τι 11, τι 9% δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να κατανοήσεις γιατί οι προηγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες της Ενωμένης Ευρώπης αποφεύγουν τις ιδιωτικοποιήσεις των αεροδρομίων, τη στιγμή που εμάς μας πιέζουν να το κάνουμε ως αναγκαία μεταρρύθμιση εκσυγχρονιστικού και αποδοτικού χαρακτήρα. Μετά λοιπόν από αυτή τη μικρή διαδικτυακή έρευνα, καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι ενώ σε άλλες χώρες (που δεν πιέζονται σφόδρα από την αποπληρωμή δανείων και χρεών), δεν μπορεί να αποτιμηθεί η αξία μιας τέτοιας εκχώρησης (δηλαδή με άλλα λόγια δεν υπάρχει ποσό αποδοτέας επένδυσης εκ μέρους ιδιώτη και  σε βάθος χρόνου επικερδές όφελος εκ μέρους του κράτους), στην Ελλάδα μας, μια τέτοια προοπτική φαντάζει μέγιστη ευκαιρία, αφού η ελληνική κυβέρνηση αδυνατώντας για ακόμη μια φορά να συνδέσει την ανάπτυξη και την παραγωγή με τη Δημόσια Διοίκηση, ξεφορτώνεται  σε τιμή ευκαιρίας τα τρέχοντα λειτουργικά του κόστη. Διυλίζει δηλαδή των κώνωπα και καταπίνει την κάμηλο. Παράλληλα πειθαρχεί στις δεσμεύσεις – απαιτήσεις των εταίρων δανειστών. Μάλιστα η κυβέρνηση Σαμαρά την χαρακτήρισε επωφελή συμφωνία για τον ελληνικό λαό, όταν ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ ολοκληρώθηκε “επιτυχώς”.  

Διαπιστώνεις ότι το ΤΑΙΠΕΔ ήδη κατέχει το 74% του ΟΛΠ (Πειραιάς) και του ΟΛΘ (Θεσσαλονίκη), το 100% των υπόλοιπων λιμανιών και προχωρά ακάθεκτο μεταξύ άλλων στην εκχώρηση και αποκρατικοποίησή τους. Μάλιστα έχει αναθέσει στην Morgan Stanley  και στην Τράπεζα Πειραιώς ρόλο χρηματοοικονομικών συμβούλων, με το αζημίωτο φυσικά. Αυτό όσον αφορά στα λιμάνια. Για τα αεροδρόμια ο διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί από το ΤΑΙΠΕΔ, λίγο πριν τις πρόσφατες εκλογές και έχει κατακυρωθεί στην Κοινοπραξία Fraport AG - Slentel Ltd για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης των 14 Περιφερειακών Αεροδρομίων της χώρας. Πρόκειται για μια γερμανοελληνική σύμπραξη.  Ο όμιλος Κοπελούζου εκπροσωπεί την ελληνική πλευρά. Είχε προηγηθεί βεβαίως η ανάμιξη της Citigroup Global Markets Limited, της Eurobank EFG Equities Investment Firm, της Lufthansa Consulting και ακόμη τριών εταιρειών για να βοηθήσουν στην αποκρατικοποίηση.

Στο σημείο αυτό η μνήμη σου σε βοηθά να θυμηθείς το προηγούμενο σκάνδαλο του ΤΑΙΠΕΔ με τη μέθοδο sale and lease back, 28 ακινήτων του Δημοσίου μόνο και μόνο για κάποιο ρευστό στο “εδώ και τώρα” τo 2013 (261 εκατ. ευρώ), που ουσιαστικά μας βάζει μέσα τρεις και τέσσερις φορές περισσότερο σε βάθος 20ετίας, όπου το μίσθωμα του ελληνικού δημοσίου στα δικά του παραχωρημένα ακίνητα (αν είναι δυνατόν !!) ανέρχεται στα 600 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για την απόλυτη διαστροφική συμφωνία εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου με επωφελούμενη και πάλι την Eurobank EFG Properties ΑΕΕΑΠ. Την είχε καταγγείλει τότε ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την ενέργεια. Στελέχη της σημερινής κυβέρνησης την καταγγέλλουν και τώρα. Μπορεί σήμερα όμως να σπάσει αυτή η συμφωνία; Αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το κάνει θα την παραδεχθείς. Αν όχι θα πικραθείς. Μπορεί και να νερώσεις το κρασί σου, ότι τουλάχιστον από δω και μπρος δεν θα ξανασυμβεί.

Ξέμεινες από σχόλια.  Συνεχίζεις όμως με τις τελικές διαπιστώσεις.

Ποτέ μας δεν καταλάβαμε γιατί το Δημόσιο δεν μπορεί να αξιοποιήσει μόνο του τα «φιλέτα» που διαθέτει, και να τα διαχειριστεί με τη δημιουργία μιας ευέλικτης νομικής μορφής. Ποτέ μας δεν καταλάβαμε γιατί το κράτος απωθεί απεγνωσμένα και με εκκωφαντικό τρόπο, ότι έχει περιθώριο κέρδους. Αλήθεια ενδιαφέρεται σοβαρά η πολιτεία για την περαιτέρω αξιοποίηση π.χ του λιμανιού και του αεροδρομίου της Σαντορίνης που πέρσι κατέβασαν 2,8 εκατομ. κόσμο στο νησί; Ναι, είναι σωστό το νούμερο. To περιθώριο κέρδους λοιπόν εκχωρείται στους ιδιώτες  για πάντα. Τα διαμάντια είναι παντοτινά. Τι είναι λοιπόν αυτό που εμποδίζει την κρατική ανάπτυξη; Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και ο συνδικαλισμός; Μα ας είμαστε επιτέλους σοβαροί.  Ποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν στους προκάτ μύθους των τηλεαγοροκάναλων; Βεβαίως δεν είναι όλοι οι υπάλληλοι “αστέρια” στο Δημόσιο, αλλά οι Υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα διαθέτουν λαμπρούς επιστήμονες και πειθαρχημένους υπαλλήλους. Όπως και τα Σώματα Ασφαλείας. Όπως συμβαίνει και με τα μυαλά της χώρας μας που αναγνωρίζονται μόνο όταν βγαίνουν στο εξωτερικό. Είναι θέμα δικό μας, τους κράτους, της κυβέρνησης, να απαιτήσουμε την αξιοποίηση αυτών των υπαλλήλων. Φτάνει πια ο αφορισμός και οι γενικεύσεις. Καλά ήταν ως εδώ..

Δεν είναι δυνατό να ξεπουλάμε, με απατηλό τρόπο, τα κομβικά αεροδρόμια της χώρας για 40 χρόνια με εφάπαξ ποσό 1,2 δις και ετήσιο μίσθωμα μόλις 23 εκατ. ευρώ (βάσει σύμβασης). Αδυνατούμε (θεωρώ σκοπίμως πλέον) να αναγνωρίσουμε την εξαιρετική υποκρύπτουσα αξία της εμπορικής ανάπτυξης και τουριστικής αξιοποίησης, δηλαδή της βαριάς μας βιομηχανίας. Αδυνατούμε να αντιληφθούμε τη σημαντική αξία των πολιτικών συμβολισμών και της αμυντικής μας τακτικής. Αποφεύγουμε λοιπόν το κρατικό μονοπώλιο, αλλά το αντικαθιστούμε με το ιδιωτικό. Μα δεν υπάρχει χειρότερο μονοπώλιο από το ιδιωτικό μονοπώλιο. Όμως, ούτε η συμφωνία αυτή καθαυτή, είναι τουλάχιστον κατά το ελάχιστο επωφελής, αφού τα τρέχοντα κέρδη των αεροδρομίων  υπερκαλύπτουν το ανταποδοτικό τίμημα σε ελάχιστο χρόνο. Πρακτικά, με πιο απλά λόγια, τέτοιου είδους συμφωνίες  γίνονταν για να πληρώσουμε μια δόση χρέους. Για άλλη μια δόση -αυτή ήταν για να την πάρουμε- μέσα σε μια νύχτα, στις 12 Ιούλη του 2012 τέθηκαν σε διαθεσιμότητα (χωρίς δεύτερη σκέψη)  4500 υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί (καθηγητές) των ΕΠΑΛ της Δευτ/θμιας Εκπ/σης, σχολικοί φύλακες και δημοτικοί αστυνόμοι. Μια δόση παίρνεις, μια δόση δίνεις, με τίμημα το ξεπούλημα των εγκαταστάσεων και των ανθρώπων. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, οι ίδιες ζωές στο πάτωμα ως η σύγχρονη «συμβολική βία»^2.1. Ένα νέο «habitus»,^2.2 μια νέα εικονική κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα.

Τώρα σειρά έχουν τα αεροδρόμια, βήμα - βήμα και βλέπουμε. Όμως υπάρχει λίγος χρόνος και μαζί ελπίδα για την κυβέρνηση Τσίπρα να προλάβει τώρα. Εντός ή εκτός της τρέχουσας διαπραγμάτευσης. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση, πράγματι, «τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται».

^{2.1, 2.2} Δανεικές φράσεις του Pierre Bourdieu (Γάλλου κοινωνιολόγου, 1930-2002)