Εποχή της disco και των ντισκοτέκ. Πώς ένα τραγούδι κατάφερε ότι δεν κατάφεραν πότε οι τουριστικοί πράκτορες και ο ΕΟΤ της εποχής εκείνης καθιστώντας τη Σύρο ένα μέρος όπου όλοι έρχονταν να δουν το υπέροχο τοπίο του εξώφυλλου του πιο διασκεδαστικού αλλά και μυστηριώδους ντίσκο τραγουδιού της δεκαετείς του '70.

Πρόκειται για μια ιστορία ενός τραγουδιού που στην εποχή του υπήρξε τεράστια επιτυχία αλλά το σπουδαιότερο έκανε τη Σύρο διάσημη σε όλο τον πλανήτη και αυτό για δύο λόγους. Ο ένας λόγω του εξωφύλλου του και ο άλλος γιατί η μουσική του για πρώτη φορά συνδύασε δυο διαφορετικά είδη μουσικής ταμπού για την εποχή τους: Τη ντίσκο και την μπουζουκλερί.

Ως κατακλείδι αυτών των υπέροχων μουσικών αναμνήσεων που θα διαβάσετε σας έχω μια έκπληξη. Μια αναφορά στην περιβόητη ντισκοτέκ Αφροδίτη που υπήρξε ο ναός των Συριανών ντισκοτέκ και τρόπος ζωής εκείνα τα χρόνια στην Σύρο.

 

 

Ήταν λοιπόν τέλη των 70's... και στην μουσική σκάει ένα τραγούδι. DISCO BOUZOUKI!!

 

Και τι τραγούδι!!! Πρώτη φορά οι Έλληνες άκουγαν το αγαπημένο τους μπουζούκι με disco ρυθμούς και για πρώτη φορά μπορούσαν να χορέψουν κάτι "μπουζουκόβιο" και να μην είναι ζεϊμπέκικο, χασάπικο ή κάτι παραδοσιακό. Αλλά ντίσκο, την μουσική που εκείνη την εποχή μεσουρανούσε σε όλο τον πλανήτη.

Το τραγούδι γίνεται αμέσως τεράστια επιτυχία όχι μόνο στην Ελλάδα άλλα σε ολόκληρο τον κόσμο. Από άκρη σε άκρη, σε ντισκοτέκ, σε πάρτι, σε κάθε χαρά και γέλιο άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη το χορεύουν τρελά εκτελώντας αυτοσχέδιες Ελληνικές χορευτικές φιγούρες συνδυάζοντας διάφορα  χορευτικά σύγχρονων και παραδοσιακών στυλ. Όσοι έζησαν σε νησιά στα τέλη του ’70 και στις αρχές του ’80 θα θυμούνται τον χαμό όποτε ακούγονταν οι πρώτες νότες του τραγουδιού σε κάποια ντισκοτέκ ή σε κάποιο πάρτι. 

Μόλις ξεκινούσαν οι πρώτες νότες από τα «ντεκ» του Dj έβλεπες να πετάγονται όρθιοι ξένοι και Έλληνες και να τρέχουν στην πίστα αρχίζοντας ένα τρελό χορευτικό γαϊτανάκι πιασμένοι χέρι – χέρι και τραγουδώντας δυνατά τους ελάχιστους στίχους του τραγουδιού.

“Play bouzouki… play bouzouki gia mena”

Και εδώ υπάρχει ένα στιχουργικό κόλπο. Την ίδια περίοδο μεσουρανεί ένα άλλο τεράστιο disco τραγούδι και επιτυχία. Πρόκειται για το περιβόητο Fly, Robin, Fly του Γερμανικού disco γυναίκειου συγκροτήματος Silver Convention

Το τραγούδι αυτό έχει ένα χαρακτηριστικό που ως εκείνη την εποχή δεν είχε κανένα άλλο τραγούδι. Οι στίχοι του περιορίζονται σε οκτώ μόνο λέξεις «Fly, robin fly...  Up, up to the sky» και την μουσική που είναι υπέροχη φυσικά.

Το ίδιο ακριβώς «κόλπο» χρησιμοποιούν και οι συνθέτες και παραγωγοί του DISCO BOUZOUKI.

Οι λέξεις είναι ακόμα λιγότερες από αυτές του «Fly, Robin, Fly». Είναι μόλις πέντε:  “Play bouzouki… play bouzouki gia mena” και όλα τα υπόλοιπα στηρίζονται στην μελωδία και τον ανεβαστικό ρυθμό του τραγουδιού

Δεν έφταναν μόνο αυτά όμως. Η Σύρος είχε ένα τεραστίων διαστάσεων όφελος από αυτό το τραγούδι και διεθνή επιτυχία. Και αυτό ήταν από το εξώφυλλο του άλμπουμ και του single που συνόδευε το τραγούδι. Ήταν ένα αναπάντεχο και πολύτιμο ΔΩΡΟ για το νησί μας. Το εξώφυλλο.

Το εξώφυλλο λοιπόν είναι μια σύνθεση που αποτελείται από μια υπέροχη φωτογραφία που απεικόνιζε τη Σύρο δείχνοντας τους δυο λόφους ως background. Δυο σκιές (σε άλλη version) μια σκιά μιας καλλίγραμμης γυμνής κοπέλας σε πρώτο φόντο ομόρφαινε ακόμα πιο πολύ την γενικότερη εικόνα.

Από την πρώτη ημέρα της κυκλοφορίας του τραγουδιού άρχισε ένα τρελό ψάξιμο από όσους είδαν το εξώφυλλο να μάθουν που βρίσκεται αυτό το μοναδικό τοπίο.

Έμαθαν, όχι εύκολα. Ότι το μέρος αυτό είναι η Ερμούπολη στο νησί της Σύρου. Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων και μάλιστα δίπλα στην Μύκονο που εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να διαφαίνεται η μεγαλειώδη τουριστική της άνθιση. Τα πλοία γραμμής από Πειραιά ξεκινούσαν γεμάτα με εκατοντάδες τουρίστες κάθε δρομολόγιο με προορισμό τα νησιά.

Ναι αλλά …

Έμαθαν πως το πρώτο λιμάνι που πιάνει το βαπόρι πηγαίνοντας στην Μύκονο είναι το λιμάνι της Ερμούπολης στην Σύρο. Δηλαδή αυτό ακριβώς που δείχνει το εξώφυλλο της τεράστιας ντίσκο επιτυχίας που ακουγόταν σε όλο τον πλανήτη.

Και Ωωω! του θαύματος!! Οι τουρίστες που είχαν προορισμό την Μύκονο, την Πάρο, την Νάξο, την Ίο και τη Σαντορίνη βάση του προγράμματος των πλοίων της ακτοπλοΐας άρχισαν να βγαίνουν στην Ερμούπολη για να δουν και να απολαύσουν αυτό το φανταστικό μέρος που βλέπουν στο εξώφυλλο του Disco Bouzouki.

Και ξαφνικά η Σύρος αρχίζει να γεμίζει από τουρίστες που παίρνουν φωτογραφίες και στήνονται με φόντο το ίδιο ακριβώς αυτό σημείο που φαίνεται και στο εξώφυλλο.

Θυμάμαι ακόμα αγαπητοί αναγνώστες ότι όταν το πλοίο της γραμμής (που όπως σας γράφω έπιανε πρώτα τη Σύρο) έμπαινε μέσα στο λιμάνι της Ερμούπολης  και οι τουρίστες διαπίστωναν (ή ήξεραν από πριν ... ) ότι η εικόνα αυτή είναι η εικόνα του εξωφύλλου του γνωστού τραγουδιού άρχιζαν να βγάζουν φωτογραφίες. Πολλοί έβγαιναν στη Σύρο. Άλλοι (αυτοί που δεν έβγαιναν) φωτογράφιζαν την εικόνα από το πλοίο. Ήταν χαρακτηριστική η εικόνα των πλοίων που μόλις έμπαιναν στο λιμάνι έβλεπες από κάθε σημείο του πλοίου να αστράφτουν εκατοντάδες flash από τις φωτογραφικές μηχανές τους. Ήταν τόσα πολλά τα flash που έμοιαζαν με μικρά πυροτεχνήματα. Θα την θυμούνται αυτήν την εικόνα οι παλαιότεροι.

Και το βράδυ να μαζεύονται όλοι στις καλοκαιρινές ντισκοτέκ και να αγωνιούν πότε θα βάλει ο DJ τo Disco Bouzouki για να επιδοθούν στο τρελό γαϊτανάκι τους.

Είναι η εποχή που μεσουρανούν οι ντισκοτέκ στην Σύρο.

Η Disco Γιάννα και η Αφροδίτη στο Γαλησσά. Στο Κίνι η Sail In  αλλά και στην Ερμούπολη η Χαραυγή και στην Βάρη η Caravel.

*** Ειδική μνεία και αφιέρωμα στο τέλος του άρθρου

 

Οι έξυπνοι παραγωγοί όμως έχουν σκεφτεί και κάτι ακόμα για να κάνουν το τραγούδι τους ακόμα πιο γνωστό.

Ένα μυστήριο όμως συνοδεύει το τραγούδι. Ποιοι είναι οι συνθέτες. Ποιοι το τραγουδούν. Άλλοι έλεγαν ποιοι τόλμησαν να ιεροσυλήσουν πάνω στο ιερό ελληνικό μπουζούκι. Μην ξεχνάτε πως εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ούτε ίντερνετ, ούτε εφημερίδες και περιοδικά εξειδικευμένα και γρήγορα στις πληροφορίες σχετικά με την μουσική. Αν ήθελε κάποιος να κρύψει κάτι το έκρυβε εύκολα... Και σαν να μην έφτανε αυτό κυκλοφορεί και το δισκάκι κάποια στιγμή, αφού παίχτηκε "στα ράδια", και το δισκάκι επίσης με τη Σύρο εξώφυλλο και τις δύο πανέμορφες κοπέλες "υπό σκιάν" με την φωτογραφία κόντρα στον Ήλιο ώστε να μην μπορεί κάνεις να καταλάβει ποιες είναι. Να χορεύουν με "αδαμιαία περιβολή" ... δηλαδή θεόγυμνες όπως τις γέννησε η μανούλα τους. Άλλο απίστευτο για την εποχή εκείνη. Όχι ότι ήταν τίποτα σπουδαίο να βλέπεις γυμνές κοπέλες - μια βόλτα στην Αγία Πακού στο Γαλησσλα σου έδινε ότι ήθελες από τέτοιες εικόνες, αλλά το να βγαίνει σε δίσκο διεθνούς κυκλοφορίας και με τη Σύρο για φόντο εεεε! Ήταν κάτι το πολύ σπουδαίο.

Άσε που οι φήμες πήγαιναν και ερχόταν ότι αυτές οι δύο κοπέλες ήταν κάποιες γνωστές Συριανές κουκλάρες της εποχής εκείνης. 

Δεν μάθαμε πότε τελικά την λεπτομέρεια αυτή είτε γιατί κανείς δεν τόλμησε να ρωτήσει -ερώτηση πολύ δύσκολη για τα ταμπού της εποχής- είτε γιατί το να αφήνεις ένα μύθο να πλανάται είναι καλύτερα από το να τον απομυθοποιήσεις.

Τι κρυβόταν πίσω από αυτό το τραγούδι. Ποιος το τραγουδούσε και ποιος το είχε συνθέσει. Μάθαμε πολλά χρονιά μετά και μόνο όσοι ήταν πολύ μέσα στα πράγματα (όπως εγώ σαν ραδιοφωνικός παραγωγός και συνεργαζόμενος με ραδιόφωνα διεθνούς εμβέλειας)  και είχαν "μέσα" να μπουν στα άδυτα των μυστικών των δικογραφιών εταιριών.

Ως δημιουργοί του DISCO BOUZOUKI φέρονταν κάποιοι κύριοι Jean Kluger και Daniel Vangarde, υπεύθυνοι δύο project. Το ένα ήταν το Great Disco Bouzouki Band και το άλλο υπό τον τίτλο «Yamasuki». Δεν ήταν καν Έλληνες... ΣΕΡΒΟΙ ηταν...

Daniel Vangarde

Οι άνθρωποι λοιπόν αυτοί το 1977 είχαν ηχογραφήσει το περίφημο «Disco bouzouki», κάτω από το όνομα Disco Bouzouki Band («Play bouzouki yia mena…» και τα λοιπά) σπάζοντας τα ταμεία και τα μυαλά μας εκείνη την εποχή στα (καλοκαιρινά) νησιά μας, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Για να μπερδευτούν ακόμα πιο πολύ τα πράγματα κυκλοφορούν οι ίδιοι - σε συνεργασία με τις παμπόνηρες και κραταιές εκείνη την εποχή πανίσχυρες δισκογραφικές εταιρίες που εκείνη την εποχή έλυναν και έδεναν - μερικές ακόμα διαφορετικές versions Artin με όνομα Giorgio. Για να δείχνει πιο Ελληνικό το project μην μάθουν ότι είναι Σέρβοι και χαλάσει η σούπα.. Αυτά τα ωραιααααα!!

Άντε... Λοιπόν τώρα ξέρετε τι θα κάνουμε όλοι... Θα πατήσετε Play στο video εδώ:

...θα σηκωθείτε όρθιοι (ες) όπου και να βρίσκεστε, φωνάξτε και όποιους από την γειτονιά (έτσι και αλλιώς λόγο lockdown όλοι κάπου εκεί γύρω θα βρίσκονται) πιαστείτε χεράκια σε κύκλο και... πάμε....

Play Bouzouki... Play Bouzouki gia mena...

Το συγκρότημα The Great Disco Bouzouki Band με την επιτυχία DISCO BOUZOUKI στο τσεπάκι προχωρεί και σε μερικές ακόμα συνθέσεις βασισμένες στην ντίσκο μουσική, το μπουζούκι και την ανερχομένη τότε Ελληνική νοοτροπία και τρόπο ζωής γεμάτη ήλιο, παραλίες διασκέδαση και Ouzo & Retsina

 

Φυσικά δεν θα μπορούσαν να μείνουν εκτός θεματολογίας οι πανέμορφες Ελληνίδες μας της εποχής. Άλλο ένα τραγούδι των που αυτήν την φορά υμνεί τα κορίτσια μας Ελληνίδες.

 

Τι ακολούθησε μετά

Για την ιστορία θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μετά την τεράστια επιτυχία που είχε το DISCO BOUZOUKI, παρουσιάστηκαν και άλλες μπάντες παίζοντας ένα παρόμοιο, το ίδιο ευχάριστο στυλ μουσικής συνδυασμένης με disco μουσική και μπουζούκι.

Μια από αυτές τις μπάντες ήταν οι FORMINX που κυκλοφορήσαν το έξοχο Play The Bouzouki το 1979

 

Η μουσική μας βόλτα όμως δεν τελειώνει εδώ. Σας έχω δυο ακόμα εκπλήξεις.

Η πρώτη είναι αυτή εδώ: Το 1997 ο Γιάννης Μπιθικώτσης κυκλοφορεί ένα «σινγκλάκι» που έκανε τεράστια αίσθηση όχι τόσο στην Ελλάδα όσο στο εξωτερικό. Τίτλος του: MILOS ISLAND με μουσική DISCO 90's συνδυασμένη με ένα ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ ΩΡΑΙΟ μπουζούκι που ακούγεται σε όλη την διάρκεια του κομματιού.

 

Και μια τελευταία έκπληξη.

Ο διάσημος και περιβόητος Έλληνας Καλαματιανός Γιάννης Χρυσόμαλλης, γνωστός με το καλλιτεχνικό διεθνώς αναγνωρισμένο όνομα του ως Yanni πριν ακόμα γίνει γνωστός στο μουσικό στερέωμα κυκλοφορεί την πρώτη του προσπάθεια στην μουσική το άλμπουμ «Optimystique».

Το Optimystique είναι το ντεμπούτο άλμπουμ στούντιο του Έλληνα keyboardist συνθέτη και παραγώγου Yanni, που κυκλοφόρησε το 1980 σε ανεξάρτητη κυκλοφορία και κυκλοφόρησε ξανά το 1984 από τον Varese Sarabande και το 1989 από την Private Music.

Μέσα σε αυτό το εξαιρετικό άλμπουμ που είναι εντελώς άγνωστο στον πολύ κόσμο και στην ίδια την δική του δισκογραφία υπάρχει ένα αριστούργημα. Λέγεται strings και είναι ένας μοναδικός συνδυασμός ηλεκτρονικής μουσικής με μπουζούκι.

Στο μπουζούκι ένας από τους καλύτερους και γνωστούς Έλληνες μπουζουξήδες της Αμερικής ο Tony Matsis.

 

DISCO ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Εκτιμώ ότι αξίζει νομίζω να αναφερθώ μιας και μιλήσαμε για τις ντισκοτέκ και στην DISCO ΑΦΡΟΔΙΤΗ. Τον ναό των Συριανών ντισκοτέκ της εποχής.

Ήταν μία από τις ωραιότερες εποχές στο νησί μας. Με τον Γαλησσά γεμάτο τουρίστες, ξένους και Έλληνες. Με τη νεολαία του νησιού να μαζεύεται κάθε βράδυ τους καλοκαιρινούς μήνες στο χωριό και να διασκεδάζει. Καταστήματα καφετέριες, εστιατόρια, πιτσαρίες. Όλα δούλευαν.

Η Αφροδίτη ήταν στέκι καλής παρέας, καλής μουσικής αλλά και σχολείο χορού, μουσικής ακόμα και... Αγγλικών. Παιδιά τότε πηγαίναμε στον Γαλησσά με το ΚΤΕΛ και μετά γυρίζαμε με τα πόδια στην Ερμούπολη αφού το ΚΤΕΛ σταματούσε μετά τα μεσάνυχτα.

Οι απίστευτες περιπέτειες της επιστροφής στην Ερμούπολη έχουν μείνει μνημειώδεις.

Θυμάστε;

Καμιά φορά βρισκόταν κανένας χωριανός με φορτηγό γεμάτο χόρτα, σανό να μας πάρει. Αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Όταν όμως το φορτηγό ήταν γεμάτο αγελάδες η κατσίκια;!;!;!

Τρελές φάσεις. Κάποτε τα ρούχα μου μύριζαν αγελαδίλα μία εβδομάδα.

Μια φορά κατεβήκαμε Ερμούπολη με ένα κλειστό φορτηγό γεμάτο ...κότες. !

Απλά με το ρολόι να δείχνει τρεις και με τις μάνες μας να ανησυχούν "που είμαστε χαμένοι" και με σίγουρη την κατσάδα απλά σηκώναμε το χέρι μας όταν βλέπαμε φώτα να πλησιάζουν. Αρκεί να πήγαινε Ερμούπολη ο οδηγός.

Και σε όλες τις περιπτώσεις εμείς να τουρτουρίζουμε στην βραδινή ψύχρα και στην υγρασία του καλοκαιριού.

Άλλα ποιος νοιαζόταν; 

Ήμασταν παιδιά και περνούσαμε καλά. Και όλα αυτά για την Αφροδίτη. Για μια αγκαλιά και μερικά μπλουζ με το κορίτσι μας. Και μία κόκα κόλα για ποτό. Ή μία πορτοκαλάδα. 

Για την μουσική των αδελφών Πελέκη.

Όμως η παθογένεια του λαού μας του τόπου μας και η στενοκεφαλιά την έκλεισαν.

Όλο το χωριό δούλευε από αυτήν την ντισκοτέκ.

Και όμως αυτό το χρυσωρυχείο έκλεισε...

Απανωτές μηνύσεις "ενοχλήσεων" -κυριολεκτικά η μία μετά την άλλη χωρίς διακοπή, παράπονα και άλλα άδικα έκαναν τον ένα μετά τον άλλο ιδιοκτήτη ενοικιαστή της όμορφης αυτής ντισκοτέκ να φεύγει τρέχοντας απηυδισμένος, αφήνοντας μαύρη πέτρα πίσω του.

Για την ιστορία ήταν δύο οι ντισκοτέκ στον Γαλησσά.

Είχε άλλη μια "πιο μέσα" από την δεξιά μεριά όπως ερχόμαστε στην παραλία. Η DISCO YIANNA.

Αυτή ήταν πιο "free" στυλάκι και πιο ροκ. Εκεί μπορούσε να παίξει ο κάθε ένας αν ήθελε και να κάνει τον DJ. Και αυτή πανέμορφη, χαμένη μέσα στα δέντρα και με ωραίο απλό φωτισμό.

Η Αφροδίτη ήταν οργανωμένη. Με ντισκομπάλα και φωτορυθμικά αλλά και πολύ καλή ηχητική.

Εσωτερικά πεντακάθαρη και εξωτερικά τέλεια, δροσερή με καλό φωτισμό και ωραίο περιβάλλον.

Εμείς που μεγαλώσαμε εκείνη την εποχή ποτέ δεν ξεχάσαμε την Αφροδίτη. Ούτε και συγχωρέσαμε ποτέ τον πόλεμο που έφαγε και τελικά να κλείσει για πάντα.

Νομίζω ότι σας έφτιαξα την διάθεση με αυτό το ρομαντικό μουσικό άρθρο.

Βάλτε άλλη μια φορά το DISCO BOUZOUKI και χορέψτε στον ευχάριστο ήχο και ρυθμό του, εξορκίστε τις αρνητικές σκέψεις και νοιώστε όμορφα αυτόν τον δύσκολο καιρό που διανύουμε. Τραγουδήστε δυνατά “Play bouzouki… play bouzouki gia mena” και κάντε τα χορευτικά τσαλιμάκια σας διασκεδάζοντας.

Σας συνιστώ αν μου επιτρέπετε να κάνετε κάτι ακόμα.

Καλέστε κάποια στιγμή τα παιδιά σας, τα εγγόνια σας να καθίσουν δίπλα σας και διηγηθείτε τους αυτήν την ιστορία που σήμερα διαβάσατε σε αυτό το άρθρο. Βάλτε τους και προτρέψτε τα να ακούσουν την μουσική αυτή που είναι τόσο διαφορετική από την μουσική που ακούν σήμερα οι νέοι. Διηγηθείτε τους ιστορίες από εκείνα τα αθώα χρόνια. Αυτό πρέπει να κάνουμε σήμερα μήπως καταφέρουμε και κρατήσουμε λίγη από την αθωότητα της εποχής εκείνης.

 

Παναγιώτης Κουλουμπής
Syros stories

 

Πηγές: Alamy Stock προσωπικό αρχείο και έρευνες. Προσωπικές αναμνήσεις και μαρτυρίες από συνεντεύξεις Συριανών. Αρχείο του φίλου Dj Μανώλη Πελέκη