Άγχος: εχθρός μα και φίλος μας

Το άγχος αποτελεί, ίσως, ένα από τα κύρια και γνώριμα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανθρώπου. Είναι ένα συναίσθημα που βιώνουμε όλες και όλοι, για διαφορετικούς λόγους και σε διαφορετική ένταση, και εκδηλώνεται συνήθως για το καλό μας. Υπάρχει από τη στιγμή που ο άνθρωπος εμφανίστηκε σε αυτόν τον πλανήτη και κλήθηκε να παλέψει για την επιβίωση του, αντιμετωπίζοντας καταστάσεις που απειλούσαν τη ζωή του, όπως για παράδειγμα οι καιρικές συνθήκες ή τα άγρια ζώα. Το άγχος, ως ένα αυτόματο και φυσιολογικό συναίσθημα, εμφανίζεται προκειμένου να μας κινητοποιήσει και να μας προετοιμάσει ανάλογα, για να αντιμετωπίσουμε κάθε κίνδυνο. Με άλλα λόγια, το άγχος είναι μια υγιής αντίδραση του οργανισμού μας, που μας επηρεάζει τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, ώστε να αντιδράσουμε σωστά σε ορισμένες δύσκολες ή επικίνδυνες καταστάσεις. Ενώ, όταν ο κίνδυνος περάσει, τα επίπεδα άγχους μειώνονται και τότε το σώμα μας επανέρχεται στη φυσιολογική του λειτουργία.

Ορισμένες φορές, ωστόσο, το άγχος παρουσιάζεται και σε καταστάσεις στις οποίες δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος, ή ακόμα, παραμένει αφού ο κίνδυνος έχει περάσει. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αν και ο πραγματικός κίνδυνος δεν υπάρχει ή δεν υφίσταται πλέον, το σώμα μας αντιδρά εμφανίζοντας τα φυσικά συμπτώματα του άγχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νιώθουμε ένταση, καθώς ο οργανισμός μας βρίσκεται σε μια διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος, και συνεπώς χωρίς να επέλθει η αναγκαία αποφόρτιση. Υπάρχουν φορές, που τα συμπτώματα του άγχους μπορεί να εμφανιστούν τόσο έντονα, κάνοντας μας να νιώσουμε ταχυπαλμία, ζαλάδα, πόνο στο στήθος, τρέμουλο, φόβο κ.ά. Τα συμπτώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά μιας κατάστασης που ονομάζουμε «πανικό» η οποία χαρακτηρίζεται από μια μεγάλη, αιφνίδια ή μη, δόση άγχους, κατά τη διάρκεια της οποίας τα συμπτώματα εμφανίζονται γρήγορα και σε μεγάλη ένταση.

Το άγχος σχετίζεται με μια ανησυχία για το μέλλον. Δεν ανησυχούμε για κάτι που έχει ήδη συμβεί, αλλά για κάτι που μπορεί να συμβεί ή για τις συνέπειες που θα έχει στο μέλλον μια πράξης ή ένα γεγονός του παρελθόντος. Κατά αυτό τον τρόπο, μια προηγούμενη εμπειρία μας, μπορεί και διαμορφώνει τα συναισθήματά μας σχετικά με ένα μελλοντικό αποτέλεσμα. Οι σκέψεις μας, όταν νιώθουμε άγχος, μας κάνουν να πιστεύουμε ότι τα πράγματα δεν θα πάνε καλά και ότι θα είναι δύσκολο να βρούμε λύσεις ή να ζητήσουμε βοήθεια. Το γεγονός όμως ότι νιώθουμε άγχος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι δεν πάει ή δεν θα πάει καλά. Ο νους μας αντιδρά με τον ίδιο τρόπο είτε αντιλαμβάνεται έναν πραγματικό κίνδυνο είτε ένα φανταστικό.

Η αντιμετώπιση ενός προβλήματος ξεκινά με την κατανόησή του και η κατανόηση του άγχους ξεκινά με το να καταλάβουμε γιατί το νιώθουμε και πώς μπορούμε να το μετριάσουμε. Το άγχος, λοιπόν, μπορεί από εχθρός να γίνει φίλος μας εφόσον αποδεχτούμε την ύπαρξη του και δεν προσπαθούμε να την καταπιέσουμε ή να την ελέγξουμε, συνυπάρξουμε με αυτή και έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Ο στόχος της ψυχοθεραπείας δεν είναι να δώσει το μήνυμα «μην αγχώνεσαι», αλλά «παρατήρησε το άγχος σου, μάθε να αναγνωρίζεις και να ελέγχεις τα συμπτώματα του, δες τι θέλει ο εαυτός σου να σου πει και τι σου ζητά να αλλάξεις».

Ατομική Συμβουλευτική Ενηλίκων

Η ατομική συμβουλευτική ενηλίκων αποτελεί μια διαδικασία προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε θεραπευμένου ενήλικα, με σκοπό την κατανόηση και διαχείριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη συνεργασία θεραπευτή - θεραπευόμενου, τη θέσπιση θεραπευτικών στόχων και την προσπάθεια επίτευξης αυτών, μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο, πλήρους αποδοχής, ζεστασιάς και ενσυναίσθησης.

Online Συμβουλευτική / Ψυχοθεραπεία

Έρευνες αναφέρουν ότι η διαδικτυακή θεραπεία μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με την προσωπική θεραπεία. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας, καθιστά ευκολότερη την έναρξη των συνεδριών ψυχολογικής στήριξης καταργώντας τυχόν φυσικά και προσωπικά εμπόδια. Ενώ, παράλληλα, δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την φροντίδα της ψυχικής μας υγείας, κάνοντας την με απλό τρόπο κομμάτι της καθημερινότητας μας.

Γνωσιακή - Συμπεριφοριστική Θεραπέια

Η Γνωσιακή - Συμπεριφοριστική Θεραπεία αποτελεί μια ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση που βασίζεται σε επιστημονικά τεκμηριωμένες αρχές. Υποστηρίζει ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές του ατόμου καθορίζονται από τον τρόπο που σκέφτεται και αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, τον κόσμο και τους άλλους. Στόχος της είναι, μεταξύ άλλων, η κατανόηση του προβλήματος του θεραπευόμενου και η τροποποίηση των δυσλειτουργικών μηχανισμών που το συντηρούν.

Τι είναι και σε τι μας βοηθά το journaling;

Μέσα σε μια ασταθή και αβέβαιη πραγματικότητα, μέσα σε μια περίοδο βαθιάς θλίψης, οργής και φόβου, ένας τρόπος που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να φροντίσουμε την ψυχική μας υγεία είναι μέσω της αναγνώρισης και της έκφρασης των σκέψεων και των συναισθημάτων μας, αντιμετωπίζοντας τον εαυτό μας με σεβασμό, συμπόνια και αγάπη.
Τι είναι και σε τι μας βοηθά το journaling;

Τι είναι το journaling;

Η λέξη "journaling" προέρχεται από τη λέξη "journal", η οποία σημαίνει ημερολόγιο ή αρχείο καταγραφής συμβάντων. Στα αγγλικά, η λέξη journaling αναφέρεται στην πρακτική της καταγραφής των σκέψεων, των συναισθημάτων και των εμπειριών μας. Το journaling είναι ένας τρόπος έκφρασης. Είναι ένας τρόπος για να εμβαθύνουμε στις σκέψεις, τα συναισθήματα, τα τραύματα και τα γεγονότα που μας απασχολούν κατά τη διάρκεια της καθημερινότητας. Αποτελεί έναν δημιουργικό τρόπο να εστιάζουμε και να διερευνούμε τις σημαντικές στιγμές της ζωής μας. Με άλλα λόγια, είναι ένας τρόπος που μας βοηθά να επεξεργαστούμε και να κατανοήσουμε τα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς μας, με σκοπό τελικά να αλλάξουμε όλα όσα δεν είναι πλέον λειτουργικά για εμάς.

Σε τι μας βοηθά;

Το journaling είναι μια δραστηριότητα που αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους για να κάνεις την προσωπική σου ενδοσκόπηση, να αποκτήσεις ένα βαθύτερο επίπεδο αυτογνωσία, να βελτιώσεις την ψυχική σου υγεία και να αναπτύξεις ευρύτερα τη δημιουργικότητά σου.

Ειδικότερα, ορισμένα από τα οφέλη του journaling είναι:

Αυξάνει την αυτοεπίγνωση: Το journaling μπορεί να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις τα συναισθήματα και τις σκέψεις που είναι καλά καλυμμένες και κρυμμένες μέσα σου.
Βοηθά στην αντιμετώπιση του άγχους: Το να γράφεις τις σκέψεις σου μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις και να απαλλαγείς από τις αρνητικές σκέψεις και ανασφάλειες που προκαλούν άγχος.
Αποτελεί τεχνική επίλυσης προβλημάτων: Η έκφραση και καταγραφή των σκέψεων και ιδεών μας όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι/ες με ένα πρόβλημα συμβάλλει στην εύρεση εναλλακτικών επιλογών και λύσεων.
Ενισχύει τη θετικότητα και την ευγνωμοσύνη για την ζωή: Μας μαθαίνει να ζούμε στο τώρα και να αναγνωρίζουμε όλα όσα μας προκαλούν χαρά και γαλήνη.

Το journaling στην πράξη

Η ιδέα του journaling, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, στηρίζεται στην απλή πρακτική της καταγραφής ενός, κατά κάποιο τρόπο, ημερολογίου, όπως κάναμε ως παιδιά.

Αρχικά, επίλεξε ένα μέσο γραφής. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα παραδοσιακό ημερολόγιο, ένα απλό τετράδιο, έναν υπολογιστή ή μια εφαρμογή του κινητού σου για να καταγράψεις τις σκέψεις σου και όσα σε απασχολούν. Επίλεξε το μέσο που σου αρέσει περισσότερο και ταιριάζει στις ανάγκες σου. Έπειτα, καθόρισε μια συγκεκριμένη ώρα και μέρα για το journaling. Αναλόγως με το τι θέλεις να εξερευνήσεις στον εαυτό σου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις διάφορους τρόπους:

Γράψε για τους στόχους σου: Ποιοι είναι οι στόχοι σου στη ζωή; Ποιες είναι οι μικρές ή μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζεις για να τους επιτύχεις;
Γράψε για τις ευχάριστες στιγμές της ημέρας ή γενικότερα της ζωής σου: Για ποια πράγματα είσαι ευγνώμων σήμερα; Ποια είναι τα θετικά στοιχεία που σε περιβάλλουν και σε κάνουν να νιώθεις γεμάτος/η και ευτυχισμένος/η;
Γράψε για τις ανασφάλειες σου: Ποιες είναι οι ανασφάλειες ή οι φόβοι σου και πώς επηρεάζουν τη ζωή σου; Ποιες είναι οι ανησυχίες σου και πώς μπορείς να τις αντιμετωπίσεις;
Γράψε για τις εμπειρίες σου: Ποιες είναι οι εμπειρίες που σε έχουν διαμορφώσει στο παρελθόν και πώς σε έχουν επηρεάσει; Ποια είναι τα μαθήματα που μπορείς να αντλήσεις από αυτές τις εμπειρίες;
Γράψε για τα συναισθήματά σου: Ποια συναισθήματα νιώθεις αυτή τη στιγμή και γιατί; Τι μπορεί να θέλουν να σου πουν;
Γράψε ότι σου έρχεται στο μυαλό: Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για το τι πρέπει να καταγράφεις. Γράψε ελεύθερα και αυθόρμητα, χωρίς να φιλτράρεις ή να αξιολογείς τις σκέψεις σου.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε ότι η διαδικασία του journaling είναι προσωπική και εξαρτάται από τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του κάθε ατόμου. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό τρόπο να διαχειρίζεται τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, συνεπώς είναι πιθανό να μην σου ταιριάζει το journaling ως διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση δεν χάνεις κάτι να το δοκιμάσεις!