Το τρίδυμο νεύρο νευρώνει ολόκληρο το πρόσωπό μας. Αποτελείται από 3 μεγάλους κλάδους, γι’ αυτό και το όνομά του. Η αίσθηση της αφής, καθώς και κάθε πόνος στο πρόσωπο, μεταφέρεται μέσω αυτού. Υπάρχουν 2 τρίδυμα νεύρα, ένα για κάθε μισό του προσώπου.

Υπάρχουν πολλοί ασθενείς που υποφέρουν από πόνους στο πρόσωπο, στα χείλια ή τη γλώσσα. Πόνο οξύ, που διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και συχνά προκαλείται από ήπια ερεθίσματα, όπως η μάσηση, το χαμόγελο, το άγγιγμα, το ξύρισμα ή το βούρτσισμα δοντιών. Συχνά είναι αφόρητος και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Τότε απαιτεί επιθετική θεραπεία.

Πολλοί ασθενείς καταφεύγουν στον οδοντίατρο, γιατί ο πόνος μπορεί να αντανακλά στα δόντια. Συχνά μάλιστα αφαιρούνται 1-2 δόντια, μέχρι να διαπιστωθεί ότι το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. Γι’ αυτό και ο οδοντίατρος είναι συχνά ο πρώτος γιατρός που κάνει τη διάγνωση της νευραλγίας τριδύμου σε έναν ασθενή.

Το αίτιο της νευραλγίας τριδύμου είναι γνωστό. Μια μικρή αρτηρία πιέζει το νεύρο στο σημείο που «φυτρώνει» από τον εγκέφαλο και προκαλεί τη νευραλγία. Η νευραλγία τριδύμου παρατηρείται συχνά σε ασθενείς που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας. Υπάρχουν και σπάνιες περιπτώσεις όπου το αίτιο της νευραλγίας είναι κάποιος όγκος ή φλεγμονή στην περιοχή, οπότε η θεραπεία είναι η αφαίρεση του όγκου και η αντιμετώπιση της φλεγμονής.

Οι ασθενείς που πάσχουν από νευραλγία τριδύμου, περιγράφουν τον πόνο τους, ως τον «χειρότερο πόνο που μπορούν να φανταστούν». Πολλοί μάλιστα δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν από αυτή την ασθένεια και ταλαιπωρούνται άδικα για πολλά χρόνια. Ευτυχώς όμως, τώρα πια η νευραλγία αντιμετωπίζεται με επιτυχία και υπάρχουν 3 βασικές ιατρικές μέθοδοι για να λυθεί το πρόβλημα.

Η πρώτη αντιμετώπιση της νευραλγίας γίνεται με φαρμακευτική αγωγή. Στο 50% των ασθενών τα φάρμακα ελέγχουν επαρκώς τα συμπτώματα του πόνου. Αρμόδιος γιατρός για την χορήγηση της θεραπείας αυτής είναι ο Νευρολόγος.

Αν παρόλα αυτά ο ασθενής συνεχίζει να πονάει, ή υπάρξουν παρενέργειες και πρέπει να διακοπούν τα φάρμακα, τότε καταφεύγουμε στις επεμβατικές θεραπείες με πολύ θετικά αποτελέσματα.

Η μόνη οριστική θεραπεία είναι η Χειρουργική θεραπεία που γίνεται με ολική αναισθησία και περιλαμβάνει μια μικρή αφαίρεση οστού (κρανιεκτομή) στην περιοχή πίσω από το αυτί και αποσυμπίεση του νεύρου στο σημείο που έρχεται σε επαφή με το αγγείο που προκαλεί τη νευραλγία. Η χειρουργική θεραπεία έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Έχει ποσοστό επιτυχίας άνω του 90%. Παράλληλα όμως δεν παύει να αποτελεί μια βαριά και σοβαρή χειρουργική επέμβαση με ποσοστό θνητότητας 1% και προσωρινής ή μόνιμης νοσηρότητας 10-15% (αιμορραγία, μηνιγγίτιδα, εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από το τραύμα, νευρολογική βλάβη).

Για την αποφυγή των κινδύνων της χειρουργικής επέμβασης, αλλά για αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου, υπάρχει μια εξελιγμένη και σύγχρονη θεραπεία, η Θερμοπηξία με ραδιοσυχνότητες, υπό ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο, με στόχευση στον Αξονικό Τομογράφο:

Eίναι ελάχιστα επεμβατική και σίγουρα η ασφαλέστερη μέθοδος αντιμετώπισης της νευραλγίας. Η χρήση του αξονικού τομογράφου κάνει 100% ακριβή την προσπέλαση του στόχου. Έχοντας ιδανική στόχευση, εισάγουμε ένα ειδικό ηλεκτρόδιο σε μορφή βελόνας, μέσα στη βάση του κρανίου εφαρμόζουμε τη θεραπεία στο γάγγλιο του νεύρου. Γίνεται ταυτόχρονα και ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος, για άμεση αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος, το οποίο αντιλαμβάνεται άμεσα ο ασθενής. Δεν χρειάζεται γενική αναισθησία ή παραμονή το βράδυ στο νοσοκομείο.

Μ΄ αυτή τη μέθοδο έχουμε πιθανότητα επιτυχίας πάνω από 92,5%, όση και με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, χωρίς όμως τους κινδύνους των επιπλοκών που συνεπάγεται η ανοιχτή επέμβαση. Το μόνο μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι πρέπει να επαναμβάνεται κάθε 2-6 χρόνια, ανάλογα με τον ασθενή.

Υπάρχουν κι άλλες παλαιότερες τεχνικές, όπως η διήθηση του νεύρου με αλκοόλη ή γλυκερόλη, το «μπαλονάκι συμπίεσης» του νεύρου, η ακτινοχειρουργική (γ-knife, cyberknife). Οι τεχνικές αυτές έχουν είτε μικρότερα ποσοστά επιτυχίας (ακτινοχειρουργική), είτε πολύ περισσότερους κινδύνους.

Νικόλαος Λ. Μαραθεύτης
Διευθυντής Νευροχειρουργός Ευρωκλινικής Αθηνών
www.maratheftis.gr