Με ρυθμούς «χελώνας» προχωρά η υποβρύχια διασύνδεση των μεγάλων νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδότησης. Νέες αυξήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στους λογαριασμούς για να προμηθευτούν καύσιμα οι μονάδες της ΔΕΗ σε Κυκλάδες, Κρήτη, Δωδεκάνησα.
Συγκεκριμένα, για το 2016 προγραμματίζει ο ΑΔΜΗΕ να λειτουργήσει η καλωδιακή διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα, ενώ η διασύνδεση της Κρήτης χαρακτηρίζεται έργο δεκαετίας.
Σύμφωνα με το προκαταρκτικό σχέδιο του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς 2015-2024, το οποίο δημοσιοποίησε ο ΑΔΜΗΕ, η διασύνδεση των Κυκλάδων προγραμματίζεται να γίνει σε δύο κύριες φάσεις. Η πρώτη εκτιμάται ότι ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι το 2016 και περιλαμβάνει τη σύνδεση της Σύρου με το Λαύριο, καθώς και με τα νησιά Πάρο, Μύκονο και Τήνο.
Μετά την ολοκλήρωσή της, οι μονάδες που λειτουργούν στα νησιά θα τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία και τα φορτία των νησιών θα τροφοδοτούνται πλέον από το Εθνικό Σύστημα. Να σημειωθεί εδώ ότι ήδη τα νησιά Τήνος και Άνδρος τροφοδοτούνται ήδη από το ηπειρωτικό σύστημα, με το υποβρύχιο καλώδιο Καρύστου Άνδρου, το οποίο είχε ποντιστεί σε εφαρμογή παλαιότερου σχεδιασμού, ο οποίος ωστόσο εγκαταλείφθηκε λόγω προσφυγών στο ΣτΕ.
Η δεύτερη φάση του έργου προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί έναν χρόνο αργότερα το 2017. Αυτή θα περιλαμβάνει την καλωδιακή διασύνδεση της Πάρου με τη Νάξο με νέο υποβρύχιο καλώδιο και τη σύνδεση της Νάξου με τη Μύκονο. Το έργο περιλαμβάνει και τρίτη φάση, αυτή ωστόσο προβλέπει απλώς την ενίσχυση της υποβρύχιας διασύνδεσης της Σύρου με το Λαύριο με την πόντιση και δεύτερου καλωδίου, βελτιώνοντας έτσι σημαντικά την ασφάλεια εφοδιασμού, κάτι που προβλέπεται να γίνει μέχρι το 2020.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΑΔΜΗΕ προτείνει ότι ακόμη και μετά την ολοκλήρωση όλων των φάσεων του έργου θα πρέπει να διατηρηθεί παραγωγικό δυναμικό στα νησιά, ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν έκτακτα περιστατικά, όπως βλάβη στον υποσταθμό Σύρου.
Για τη διασύνδεση των Κυκλάδων, να σημειωθεί ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ο διαγωνισμός ανάδειξης των αναδόχων των επιμέρους έργων, δηλαδή προμήθεια και πόντιση καλωδίων, κατασκευή υποσταθμών στα νησιά κ.λπ., με τη συμμετοχή ελληνικών και μεγάλων ξένων επιχειρήσεων.
Πληρώνουν ακριβά οι καταναλωτές
Με χαράτσι 1,5 δισ. ευρώ στους καταναλωτές, για να φουσκώνουν τα ταμεία των πετρελαϊκών εταιρειών που προμηθεύουν καύσιμα τις πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ στα ελληνικά νησιά, ισοδυναμούν οι νέες αυξήσεις που έρχονται εντός του καλοκαιριού στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ) μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Η κυβέρνηση, αντί να επιταχύνει ως βασικός μέτοχος της ΔΕΗ και του υπό ιδιωτικοποίηση ΑΔΜΗΕ την υποβρύχια διασύνδεση των μεγάλων νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδότησης, ποιείται την νήσσαν, και έτσι, αντί για το 2010, το έργο σύνδεσης των Κυκλάδων, παρότι έχει υποτίθεται ξεκινήσει, δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν περάσει ακόμη μια δεκαετία, ενώ άγνωστο είναι πότε θα γίνει πραγματικότητα η σύνδεση της Κρήτης και πολύ περισσότερο αυτή των Δωδεκανήσων.
Για να αντιληφθεί κανείς με τι επιπλέον κόστος φορτώνονται μέσω των ΥΚΩ οι καταναλωτές, αρκεί να δει τις ετήσιες δαπάνες της ΔΕΗ για την αγορά υγρών καυσίμων. Πέρυσι ήταν συνολικά 792 εκατ. ευρώ και το 2012 που η κατανάλωση ήταν μεγαλύτερη και οι τιμές υψηλότερες, είχαν εκτιναχθεί στα 940,7 εκατ. ευρώ!
Επιβάρυνση
Η δαπάνη αυτή επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές οι οποίοι ανάλογα με την κλίμακα κατανάλωσης πληρώνουν από 6,99 ευρώ μέχρι 44,8 ευρώ τις 1.000 κιλοβατώρες κάθε τετράμηνο, προκειμένου να μπορούν και οι κάτοικοι των νησιών να έχουν την ίδια τιμή ρεύματος με τους καταναλωτές της ηπειρωτικής Ελλάδας και να μην πληρώνουν την ενέργεια πέντε και έξι φορές ακριβότερα. Για παράδειγμα, το κόστος της κιλοβατώρας για την ηλεκτροδότηση των Αντικυθήρων φτάνει το 1,7 ευρώ, στην Ερεικούσα τα 0,8 ευρώ και στα περισσότερα μικρά νησιά τα 50 με 60 λεπτά του ευρώ, όταν στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι 10 λεπτά.
Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, η οποία επικυρώνει την κατανομή των επιπλέον επιβαρύνσεων που προκαλεί η ηλεκτροδότηση των νησιών από τη ΔΕΗ, το 2013 απαιτήθηκαν 771,2 εκατ. ευρώ και το 2012 άλλα 783,97 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο για την Κρήτη που έχει και τις μεγαλύτερες ανάγκες και στηρίζει την ηλεκτροδότησή της κατά κύριο λόγο στις πετρελαϊκές μονάδες και δευτερευόντως στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά), οι καταναλωτές επιβαρύνθηκαν μέσω των ΥΚΩ με 415,6 εκατ. ευρώ το 2012 και με 388,6 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Η αβελτηρία για τη διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα θα αποτελούσε καθαρό παραλογισμό αν δεν είχε ήδη εξελιχθεί σε σκάνδαλο διαρκείας λόγω των μεγάλων συμφερόντων που βρίσκονται πίσω από τον ετήσιο τζίρο της αγοράς καυσίμων αλλά και των φορολογικών εσόδων που έχει το Δημόσιο.
Απόσβεση σε 3-4 χρόνια
Το κόστος διασύνδεσης του νησιού με βάση τις αναλυτικές μελέτες που έχουν γίνει, υπολογίζεται μεταξύ 1 και 1,5 δισ. ευρώ. Η απόσβεσή του, δηλαδή, θα μπορούσε να γίνει πλήρως μέσα σε 3 έως 4 χρόνια και επιπλέον θα άνοιγε τον δρόμο για να υλοποιηθούν κάποιες από τις νέες επενδύσεις σε αιολικά πάρκα (έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 6,5 γιγαβάτ), παρότι πολλά από τα επενδυτικά σχέδια έχουν φαραωνικές διαστάσεις.
Το ίδιο συμβαίνει και με την τεχνικά πιο εύκολη διασύνδεση των Κυκλάδων, στην ουσία τη Σύρο, την Πάρο και τη Μύκονο (η Ανδρος και η Τήνος έχουν ήδη διασυνδεθεί μέσω Εύβοιας), ο προϋπολογισμός της οποίας μειώθηκε από τα 400 εκατ. ευρώ στα 240 εκατ. ευρώ. Η ετήσια επιβάρυνση των καταναλωτών για την ηλεκτροδότηση των νησιών είναι περίπου 64 εκατ. ευρώ (η Μύκονος χρειάζεται 29 εκατ. ευρώ, η Πάρος 21 εκατ. ευρώ και η Σύρος 14 εκατ. ευρώ το 2013). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως σε τέσσερα χρόνια το κόστος της υποβρύχιας διασύνδεσης θα είχε αποσβεστεί.
Για τα Δωδεκάνησα η προοπτική διασύνδεσης είναι πολύ μακρινή (κατά καιρούς κυκλοφορούν σενάρια περί σύνδεσης με την Τουρκία), ωστόσο και εκεί το κόστος είναι πολύ μεγάλο. Στη Ρόδο όπου βρίσκεται σε εξέλιξη κατασκευή νέας πετρελαϊκής μονάδας απαιτούνται ετησίως 120 εκατ. ευρώ, ενώ στην Κω και την Κάλυμνο άλλα 32 εκατ. ευρώ.
